Enige tijd geleden heb ik een van mijn Koopman-schaakklokken wat nader bestudeerd. Zoals op de foto's te zien is, hebben de wijzerplaten niet de bekende patentvlaggen (1), noch de naam Koopman.
Maar de onderkant van de schaakklok verraadt niet alleen de maker Koopman, we zien ook het garantiestempel. Uit dat laatste kunnen we concluderen dat deze schaakklok eind jaren veertig van de vorige eeuw is gemaakt. En waarschijnlijk is hij in september ‘49 verkocht, want Koopman gaf twee jaar garantie. Voor mij heeft het meerwaarde als ik iets weet van de geschiedenis van de schaakklok. Gelukkig heeft de onderkant ook een speciale stempel; WF. Na wat onderzoek ontdekte ik dat het staat voor Wilton-Fijenoord (2). Het was vroeger een scheepswerf in Schiedam, zo'n 10 kilometer van waar ik woon. Bedrijven hadden in die tijd eigen sportverenigingen, in dit geval had Wilton Fijenoord ook een schaakvereniging. De schaakclub WF hield op te bestaan, net als de WF-werf. Maar er wordt nog steeds geschaakt bij twee clubs in Schiedam; HZP en Fianchetto. [Ik ben ook lid van laatstgenoemde. vereniging]
Rond de tijd dat deze klok werd gekocht, speelde WF tegen onze vereniging Maassluis. Ik vond een klein artikel welke ik heb bijgevoegd. Dit stukje geschiedenis geeft voor mij een meerwaarde aan deze Koopman. Na ruim zeventig jaar doet de klok het, na jaren van hard werken, nog steeds wat aangeeft hoe betrouwbaar Koopmans schaakklokken in die tijd waren.
(1) Heel wat Koopman-klokken hebben patentnummer 65843 op de wijzerplaat. Dit Nederlandse octrooi is ingediend op 22 juni om 24 uur door Dr. U.J. Rutgers woonachtig in Arnhem. Het octrooi werd gepubliceerd op 16 januari 1950 en werd actief vanaf 15 juni 1950 en was 20 jaar geldig (vanaf de dag van indiening zou het octrooi vervallen op 21 juni 1964, gezien de betaling van jaarlijkse rechten). Het octrooi werd niet verlengd op 16 januari 1958 toen de octrooihouder de vereiste rechten niet betaalde. Het patent beschrijft een mechanisme op de vlag samen met een schaal op de wijzerplaat om de zichtbaarheid van de voortgang in de tijd (tot wanneer de vlag valt) te verbeteren. Dit weerhield dhr Koopman er niet van het patent op de wijzerplaat te publiceren.
Bron: https://chessclocks.relojesdeajedrez.org/the-koopman.../ artikel door John Van Veen
(2) info over de scheepswerf Wilton-Fijenoord
Martin van der Hidde