Een Koopman van SV Trianon

We verplaatsen ons naar de jaren dertig van de vorige eeuw. Locatie; Rotterdam.

Rotterdam werd zwaar getroffen door de economische crisis: halverwege de jaren dertig waren meer 50.000 Rotterdammers werkloos en was een derde van de gezinnen afhankelijk van overheidssteun. Dat drukte zo zwaar op de gemeentelijke schatkist dat de stad in 1936 in ernstige financiële problemen kwam. ‘Rotterdam met faillissementsaanvrage bedreigd?’, zo vroeg het Rotterdamsch Nieuwsblad zich op 10 februari 1936 hardop af.

Tijdsbeeld van de jaren '30

In het jaar 1932 zagen een aantal schaakverenigingen het licht in Rotterdam. De schaakvereniging Trianon, net als een paar anderen, bestond vrijwel uitsluitend uit werkelozen vanwege de hierboven genoemde crisis. De schaakvereniging kwam aan haar naam omdat de uitbater van een café aan de Groene Hilledijk, dhr Vinckers, de schakers onderdak bood in zijn café. De naam van dit café? Trianon. De schakers kregen de beschikking over een kamer boven het café om de clubavonden te houden. Er werd zelfs wat geld gegeven om wat stukken te kopen. Borden maakten de leden zelf! Ook werden er in die tijd borden en stukken van huis meegenomen. Vermoedelijk was er in die beginperiode nog geen sprake van een schaakklok.....

Café Trianon in vervlogen tijden.

In 1932 sloot de vereniging Trianon (met 17 leden) zich ook aan bij de prille Rotterdamse Schaakbond, dan één jaar oud. Overigens geldt hetzelfde voor "mijn" vereniging Maassluis (met 13 leden) welke in het zelfde jaar aansluiting zoekt bij de RSB.

De beginjaren waren financieel niet eenvoudig. Evengoed bestond de vereniging nog bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog. De avondklok van zeven uur maakt het schaken onmogelijk, daarbij wilde de bezetter dat verenigingen zich aansloten bij de zogenaamde Kultuurkamer, waaraan ze geen gehoor gaf.

Ongeveer 10 jaar na de oorlog fuseerde Trianon met schaakvereniging Excelsior, en in de jaren daarna volgden er nog een aantal fusies wat uiteindelijk uitmondde in het huidige Charlois-Europoort.

Waarom dit stukje historie over een Rotterdamse vereniging? In april kocht ik op Marktplaats mijn eerste vooroorlogse Koopman schaakklok. Koopman is halverwege de jaren 30 begonnen met het maken en verkopen van schaakklokken. De klok die ik kocht had een garantiestempel tot juni 1939, wat aangeeft dat de klok in 1937 verkocht is. Of dit aan Trianon is geweest zullen we nooit weten. Wel is deze klok in gebruik geweest bij de club. Uiteindelijk is de klok in Brabant terecht gekomen waar de zoon van de overleden eigenaar hem verkocht na jaren stof happen. De klok is nog een goede staat, zeker als je nagaat dat hij 85 jaar oud is. Een klein scheurtje in het hout rechtsvoor en wat vlekjes zijn de enige littekens van jarenlang gebruik. Bij ontvangst heb ik wat werk gehad de uurwerken goed aan de praat te krijgen, maar beide uurwerken doen het nog. Verder heb ik het houtwerk met een vochtige doek schoongemaakt en vervolgens de klok in de bijenwas gezet. 

De Koopman op een schaaktafel uit de jaren '20 van de vorige eeuw met Zagreb schaakstukken.

Stempels van de garantiedatum en van de schaakvereniging Trianon op de onderzijde van de klok.

Een sticker van de klokkenmaker Koopman, en een stempel van de schaakvereniging.

Sticker van de schaakvereniging uit Rotterdam-Zuid.

Met dank aan Peter Kemner en John van de Laar voor een verwijzing naar een stukje historie.